۱۰ قانون ساده برای نگارش مقاله مروری و مرور ادبیات (Literature Review)

مرور ادبیات در فیلدهای علمی تقاضای بالایی دارد. چراکه به دلیل رشد روز افزون انتشارات علمی و انباشت عظیم مقالات دانشمندان قادر به مطالعه و بررسی تمام آنها نیستند. در نتیجه اتکا بر خلاصه های معمول از ادبیات اخیر سودمند و ضروری است. از طرفی از آنجا که شناخت محققین عمدتا از تحقیقات اولیه حاصل می شود، مرور ادبیات به هنگام می تواند منجر به دید ترکیبی جدید شود و اغلب به طور گسترده خوانده می شود. برای اینکه یک خلاصه به این صورت مفید واقع شود، باید به صورت حرفه ای نوشته شود.

هنگامی که از صفر شروع می کنید ، مرور ادبیات ممکن است نیازمند حجم عظیمی از کار باشد. به همین علت است که محققینی که حرفه خود را وقف موضوع تحقیقاتی خاصی کرده اند، بهترین گزینه جهت مرور ادبیات هستند. بسیاری از دانشگاه ها با توجه به اینکه اکثر دانشجویان پروژه خود را با نگارش یک بررسی از کارهای انجام شده در موضوع مورد مطالعه آغاز می کنند دروسی را جهت مرور ادبیات ارائه می کنند.

مرور ادبیات نیازمند ترکیب چندین قابلیت است. از یافتن و ارزیابی مطالب مرتبط تا ترکیب اطلاعات از منابع متنوع، از تفکر انتقادی تا تفسیر، ارزیابی و مهارت های رفرنس دهی. در این مقاله ۱۰ قانون ساده که Philip E. Bourne طی کار بر روی حدود ۲۵ مرور ادبیات به عنوان دانشجوی PhD و Postdoctoral انجام داده نقل می شود. ایده ها و بینش از مباحثه با سایر نویسندگان و همکاران وی، به عنوان بازخورد از داوران و ویراستاران حاصل شده است.

 

اگر علاقه مند به مقاله نویسی هستید، مقاله “چگونه یک مقاله علمی را خلاصه کنیم؟” را نیز از دست ندهید!

 

  قانون ۱ موضوع و مخاطب را مشخص کنید

مسائل بسیاری در دانش معاصر وجود دارند که می توانید کل عمر خود را صرف حضور در کنفرانس ها و مطالعه ادبیات کنید تنها جهت تفکر پیرامون آنکه چه چیزی را مرور کنید. موضوع باید حداقل:

  • برای شما جذاب باشد. (حداقل باید با مجموعه ای از مقالات جدید مرتبط با موضوعتان مواجه شوید که برای یک مقاله انتقادی ضروری است).
  • وجه مهمی از حوزه مطالعاتی باشد (در نتیجه خوانندگان زیادی مشتاق به خواندن آن خواهند بود، و مطالب کافی برای نگارش آن در دسترس خواهد بود).
  • به وضوح مشخص شده باشد (در غیر این صورت باید به طور بالقوه هزاران منبع و مقاله را در نظر بگیرید که مرور شما را غیرسودمند خواهد کرد).

می توانید از مقالاتی که سوالات کلیدی پژوهشی که باید پاسخ داده شوند ارائه می کنند، ایده بگیرید. افزون بر انتخاب موضوع باید مخاطب هدف را نیز انتخاب کنید. در بسیاری از موارد ممکن است خود موضوع (وب سرویس ها در زیست شناسی محاسباتی) مخاطب را مشخص کند (زیست شناسان محاسباتی) اما ممکن است همان موضوع مورد علاقه فیلدهای همسایه (علوم رایانه، زیست شناسی و …) نیز باشد.

قانون ۲ جستجو و جستجوی دوباره در ادبیات

پس از انتخاب موضوع و مخاطب، کارتان را با بررسی ادبیات و دانلود مقالات مرتبط آغاز کنید. ۵ نکته در زیر آمده است:

  • آیتم های جستجوی خود را دنبال کنید (ثبت کنید) (در نتیجه جستجوی شما قابل تکرار خواهد بود)
  • لیستی از مقالاتی که نتوانستید pdf آنها را پیدا کنید نگه دارید. (در نتیجه می توانید بعدا با روش های دیگر آنها را بازیابی کنید)
  • از یک سیستم مدیریت مقاله استفاده کنید. (مانند Mendely, Papers, Qippa, Sente)
  • شاخص هایی را در ابتدای جستجو جهت حذف مقالات غیرمرتبط تعریف کنید. (این شاخص ها را می توانید در مقاله مروری خود جهت کمک به درک قلمرو آن شرح دهید)
  • فقط به دنبال مقالات پژوهشی در حوزه مورد مطالعه خود نباشید، بلکه به دنبال مرورهای گذشته نیز باشید.

شانس اینکه شخصی پیش از شما، اگرچه دقیقا در موضوع مورد مطالعه شما نباشد، حداقل در موضوعی مرتبط با آن یک مرور ادبیات منتشر کرده باشد، زیاد است (تصویر ۱ ). اگر تعداد مرور ادبیات های موجود در موضوع مورد مطالعه شما کم است، پیشنهاد من این است که منصرف نشوید و با مرور ادبیات خودتان ادامه دهید.

 

۱۰ قانون ساده برای نگارش مرور ادبیات (Literature Review) | یک روندنمای مفهومی از نیاز برای انواع مختلف مرور ادبیات بر مبنای حجم مقالات پژوهشی منتشر شده و مرورهای ادبیات


تصویر ۱ یک روندنمای مفهومی از نیاز برای انواع مختلف مرور ادبیات بر مبنای حجم مقالات پژوهشی منتشر شده و مرورهای ادبیات.
حالت سمت راست پایین (تعداد زیاد مرور ادبیات اما مقالات کم) صرفا یک موقعیت تئوری نیست؛ برای مثال در مورد آثار تغییرات اقلیم بر روی بیماری های گیاهان که به نظر می رسد تعداد مرورها بیشتر از مقالات است.

 

  • در مرور خودتان رویکردها، محدودیت ها و نتیجه گیری های مرورهای گذشته را بحث کنید.
  • تلاش کنید زاویه جدیدی را پیدا کنید که در مرورهای گذشته به اندازه کافی به آنها پرداخته نشده است.
  • مطالب جدیدی که به ناچار به دلیل ظاهر خود جمع آوری شده اند را ترکیب کنید.

هنگامی که ادبیات را به دنبال مقالات و مرورهای مرتبط جستجو می کنید، قوانین زیر را اعمال کنید :

  • موشکافی کنید (دقیق باشید)
  • از کلیدواژه ها و پایگاه داده منابع مختلف استفاده کنید. (مثل DBLP, Google Scholar, ISI Proceeding, JSTOR Search, Medline, Scopus, Web of Science )
  • به رفرنس مقالات مرتبط و بخش های کتاب توجه کنید.

قانون ۳ هنگام مطالعه نت برداری کنید

اگر شما ابتدا مقاله ها را مطالعه می کنید و بعد از آن شروع به نگارش مرور ادبیات می کنید، به حافظه بسیار خوبی نیاز دارید تا به خاطر بسپارید چه کسی چه نوشته است و برداشت و حس شما هنگامی که هر مقاله را میخواندید چه بوده است. توصیه من این است که، هنگام مطالعه ، نسبت به این که چگونه میخواهید مرور خود را سازماندهی کنید بینش داشته باشید و در مورد اینکه چه می نویسید فکر کنید. با این روش، هنگام نگارش ادبیات منتخب، پیش نویس اولیه ای از مرور خود دارید.

البته، این پیش نویس نیاز به بازنویسی ، پیکربندی مجدد، و باز اندیشی بسیار جهت حصول متنی با استدلال منسجم دارد، اما شما از خطر مواجه شدن با شروع از یک صفحه سفید اجتناب خواهید کرد. هنگام نت برداری مراقب باشید اگر به صورت کلمه به کلمه از ادبیات کپی برداری می کنید، از علامت نقل قول استفاده کنید. بهتر است این نقل قول ها را بعدا به زبان خودتان در پیش نویس نهایی بازنویسی کنید. جهت اجتناب از رفرنس دهی اشتباه، دقت در یادداشت کردن رفرنس ها در این مرحله اهمیت دارد. استفاده از نرم افزارهای مدیریت رفرنس از ابتدای کارتان در زمان شما صرفه جویی می کند.

قانون ۴ نوع مروری که می خواهید بنویسید را انتخاب کنید

پس از جمع آوری یادداشت های هنگام مطالعه ادبیات، ایده ای اولیه ای از حجم مطالب در دسترس برای مرور خود خواهید داشت. آن هنگام احتمالا زمان مناسبی برای تصمیم گیری پیرامون انتخاب یک مقاله کامل یا کوتاه است. هم اکنون برخی ژورنال ها انتشار مرورهای نسبتا کوتاه با تمرکز بر سال های اخیر، با محدودیتی در تعداد کلمات و رفرنس ها را ترجیح می دهند. یک مرور کوتاه لزوما یک مرور خرد و بی اهمیت نیست. بلکه ممکن است به خوبی توجه خوانندگان مشغول (بدون وقت آزاد) را جلب کند، اگرچه به دلیل محدودیت فضا به ناچار برخی مسائل را خلاصه کرده و از برخی مطالب مرتبط صرف نظر خواهد کرد. یک مرور کامل این مزیت را خواهد داشت که جهت پرداخت به جزئیات پیچیدگی های یک توسعه علمی مشخص آزادی بیشتری خواهد داشت، اما سپس ممکن است در گوشه تلی از مقالات بسیار مهم “جهت مطالعه” توسط خوانندگانی با وقت کم برای مقالات بزرگ بیوفتد.

احتمالا زنجیره ای بین مرورهای کامل و کوتاه وجود دارد. همین نظر در مورد دو دستگی مقالات تشریحی و یکپارچه وجود دارد. در حالی که مرورهای تشریحی بر روی روش شناسی، یافته ها و تفسیر هریک از پژوهش های بررسی شده تمرکز دارند، مرورهای یکپارچه تلاش می کنند ایده ها و مفاهیم مشترک را از بین مطالب بررسی شده بیابند. تمایز مشابه ای بین مرورهای روایتی و سیستماتیک وجود دارد. در حالی که مرورهای روایتی کیفی هستند، مرورهای سیستماتیک تلاش می کنند یک فرضیه را بر اساس شواهد منتشرشده که توسط پروتکل از پیش تعریف شده ای جهت کاهش تعصب جمع آوری شده است، آزمایش کنند. هنگامی که مرورهای سیستماتیک نتایج کمی را به روش کمی تحلیل می کنند، تبدیل به فراتحلیل می شوند. انتخاب بین انواع مختلف مرور باید بر اساس یک بستر مورد به مورد، نه تنها با توجه به طبیعت مطالب یافت شده و ترجیح ژورنال (های) هدف، بلکه همچنین بسته به زمان در دسترس برای نگارش مرور و تعداد نویسندگان همکار انجام شود.

قانون ۵ مرور را متمرکز نگه دارید، اما آن را از منافع گسترده بسازید

چه بخواهید یک مرور کوتاه بنویسید و چه یک مرور کامل، توصیه خوبی است که آن را متمرکز نگه دارید. جمع آوری مطالب به دلخواه خود به راحتی می تواند منجر به مرورهایی شود که می کوشند کارهای زیادی را همزمان انجام دهند. نیاز به حفظ تمرکز می تواند برای مرورهای بین رشته ای، که هدف پل زدن در شکاف بین رشته ها  است مشکل ساز شود. اکر شما در حال نگارش یک مرور پیرامون ، برای مثال، چگونگی استفاده از رویکردهای همه گیرشناسانه (اپیدمیولوژیک) در مدل سازی انتشار ایده ها هستید، احتمالا تمایل خواهید داشت که مطالب از هردو رشته والد ، همه گیرشناسی و مطالعه انتشار فرهنگی، را شامل شوید. این کار ممکن است در بعضی حوزه ها لازم باشد، اما در این مورد یک مرور متمرکز تنها به جزئیات مطالعاتی می پردازد که رابط بین همه گیرشناسی و انتشار ایده ها باشند.

در حالی که تمرکز یکی از ویژگی های مهم یک مرور موفق است، این الزام باید با نیاز مرتبط کردن مرور با مخاطبین گسترده متعادل شود. این مربع می تواند توسط بحث بر روی پیامدهای وسیع تر موضوع مرورشده برای سایر رشته ها تبدیل به دایره شود.

قانون ۶ منتقد و استوار باشید

مرور ادبیات کلکسیون تمبر نیست. یک مرور خوب صرفا ادبیات را خلاصه نمی کند، بلکه آن را به صورت نقادانه مورد بحث قرار می دهد، مشکلات روش شناسی را شناسایی می کند و شکاف های پژوهش را کشف می کند. یک خواننده پس از مطالعه یک مرور ادبیات باید ایده اولیه ای از موارد زیر داشته باشد :

  • دستاوردهای اصلی در رشته مرور شده
  • حوزه های اصلی بحث
  • پرسش های برجسته پژوهش

حصول یک مرور موفق در تمام این جبهه ها  چالش برانگیز است. یک راه حل می تواند مشارکت مجموعه ای از نویسندگان همکار باشد: برخی افراد در تهیه نقشه ای از آنچه به دست آمده عالی هستند، برخی دیگر در تشخیص ابرهای تیره افق بسیار خوب هستند، و برخی دیگر در عوض استعدادی در پیش بینی اینکه راه حل ها به کدام سمت پیش می روند دارند. اگر باشگاه مجله شما (Jurnal Club) دقیقا این ترکیب تیم را دارد، بنابراین شما مشخصا باید یک مرور از ادبیات بنویسید! افزون بر تفکر نقادانه یک مرور ادبیات نیاز به ثبات دارد، برای مثال در انتخاب لحن مفعولی یا فاعلی و زمان نگارش حال یا گذشته.

قانون ۷ یک ساختار منطقی پیدا کنید

همانند کیکی که به خوبی پخته شده باشد، یک مرور خوب شماری از ویژگی های قابل ذکر دارد: ارزش زمان خواننده را دارد، به موقع، سیستماتیک، خوش نگارش ، متمرکز و نقادانه است. همچنین به یک ساختار خوب نیاز دارد. در مرور ادبیات زیربخش های معمول مقالات پژوهشی شامل معرفی، روش ها، نتایج و بحث کاربرد ندارد و یا به ندرت استفاده می شود. اگرچه یک معرفی عمومی از زمینه، و در اواخر مروری از نکات اصلی و پیام های مهم، در مورد مرورها ملموس و قابل ذکر است. برای مرورهای سیستماتیک، روندی به سمت شمول اطلاعاتی پیرامون اینکه ادبیات چگونه مورد تحقیق قرار گرفته اند (پایگاه داده، کلیدواژه ها، محدودیت های زمانی) وجود دارد.

چگونه می توانید بدنه اصلی مرور خود را سازماندهی کنید که خواننده به درون آن کشیده شده و به آن سمت هدایت شود؟ عموما مفید خواهد بود که یک طرح مفهومی از مرور خود رسم کنید، برای مثال، با تکنیک های نقشه کشی ذهنی. چنین دیاگرام (روندنما) هایی می توانند به تشخیص یک مسیر منطقی جهت چیدمان و ارتباط بخش های متنوع یک مرور کمک کنند. این مسئله نه تنها در مرحله نگارش صادق است، بلکه اگر این روندنما در مرور آورده شود برای خوانندگان نیز صدق می کند. یک بخش محتاطانه از روندنماها و شکل ها (آمار و ارقام ) نیز می تواند در شکل دهی به ساختار متن بسیار مفید باشد.

قانون ۸ از بازخورد استفاده کنید

مرورهای ادبیات معمولا به همان روش مقالات پژوهش داوری می شوند و باید نیز چنین باشد. به عنوان یک قانون، ترکیب بازخورد منتقدین تاحد زیادی به بهبود یک پیش نویس مرور ادبیات کمک می کند. منتقدین پس از خواندن مقاله مروری با ذهن باز می توانند اشتباهات، تناقضات، و ابهاماتی را که توسط نویسندگان به دلیل بازخوانی زیاد متن تایپ شده مغفول مانده اند، شناسایی کنند. البته توصیه می شود پیش نویس خود را پیش از ارسال یک بار دیگر بازخوانی کنید چراکه یک اصلاح نهایی از نظر غلط های املایی، پرش ها، و جملات مبهم، منتقدین را قادر می سازد تا برروی ارائه توصیه در مورد محتوا تمرکز کنند تا مواد ظاهری نگارش.

بازخورد برای نگارش یک مرور خوب حیاتی است و باید از تنوعی از همکاران، به منظور حصول تنوعی از دیدگاه ها در پیش نویس، کسب شود. این امر ممکن است در برخی موارد به دیدگاه های متضاد پیرامون ارزش مقاله و اینکه چگونه می شود آن را بهبود داد، منجر شود، اما چنین وضعیتی بهتر از فقدان بازخورد است. تنوع دیدگاه بازخوردها در یک مرور ادبیات می تواند در شناسایی اجماع نظر در چشم انداز درک علمی حاضر از یک مسئله، کمک کند.

قانون ۹ از پژوهش شخصی خود استفاده کنید اما بی طرف باشید

در بسیاری از موارد مرورگران ادبیات، مطالعاتی مرتبط با مروری که در حال نگارش آن هستند منتشر کرده اند. این ممکن است یک تضاد در منافع ایجاد کند: چگونه می شود مرورگران در مورد کار خودشان بی طرفانه گزارش دهند؟ برخی محققین در مورد پژوهش های منتشر شده خود بیش از حد مشتاق هستند و بنابراین ریسک آنکه به یافته های خود در مرورشان بیش از حد اهمیت بدهند، وجود دارد. اگرچه تعصب می تواند در شکل دیگری نیز اتفاق بیافتد : بعضی از محققین ممکن است بی دلیل نسبت به یافته های خود بی اعتنا باشند، بنابراین تمایل به بی اهمیت جلوه دادن فعالیت خود ( به هر شکل) در یک رشته، به هنگام مرور آن دارند.

به طور کلی، یک مرور ادبیات نه باید شبیه بروشور روابط عمومی باشد و نه رقابتی در خودانکاری. اگر یک محقق قادر به تولید یک مرور روشمند و به خوبی سازمان یافته باشد، که سلیس باشد و خدمتی به خوانندگان ارائه دهد، پس باید بتواند در بررسی یافته های مرتبط خود بی طرف باشد. در مرورهایی که توسط چند نویسنده نوشته شده است، این امر می تواند توسط واگذاری مرور نتایج یک نویسنده همکار به سایر نویسندگان همکار گروه حاصل شود.

قانون ۱۰ به روز باشید اما از مطالعات قدیمی غافل نشوید

با توجه به شتاب تصاعدی در انتشار مقالات علمی، امروزه مرور ادبیات نیازمند آگاهی از نه تنها جهت کلی و دستاوردهای رشته مورد پژوهش، بلکه از آخرین پژوهش ها، به منظور جلوگیری از تاریخ گذشته شدن پیش از انتشار است. در حالت ایده آل، یک مرور ادبیات نباید مسئله ای را که صرفا در تعدادی از مقالات به آن اشاره شده به عنوان بحث جدی مطرح کند (همین موضوع در مورد مطالعات قدیمی که بیش از حد به آنها پرداخته شده نیز صدق می کند). این موضوع دلالت بر این دارد که مرورکنندگان ادبیات باید به خوبی لیست های الکترونیکی مقالات نشریات را زیرنظر بگیرند، با توجه به اینکه ممکن است ماه ها طول بکشد تا مقالات در دیتابیس های علمی ظاهر بشوند. برخی مرورها اعلام می کنند که ادبیات را تا تاریخ مشخصی بررسی کرده اند، اما با توجه به زمان بر بودن روند داوری، یک جستجوی کامل در مرحله تجدید نظر می تواند ارزشمند باشد. ارزیابی مشارکت مقالاتی که به تازگی منتشر شده اند به ویژه چالش برانگیز است، چرا که چشم انداز کوچکی برای ارزیابی اهمیت و تاثیر آنها بر تحقیقات آینده و جامعه وجود دارد.

خواه ناخواه، مقالات جدید در مبحث مرورشده (شامل مرور ادبیات های مستقل) پس از انتشار مرور ادبیات از هرگوشه ظاهر می شوند، بنابراین به زودی نیاز به یک مرور به روز شده وجود خواهد داشت. اما این طبیعت علم است. امیدوارم همه در نگارش مرور ادبیات موفق باشند.

 

منبع

Ten Simple Rules for Writing a Literature Review

 

لینک کوتاه : http://geosys.ir/ei1EO